-
1 probo
prŏbo, āvi, ātum, āre, v. a. [1. probus].I.To try, test, examine, inspect, judge of any thing in respect of its goodness, fitness, etc. (rare in class. Lat.; not in Cic. or Cæs.; in eccl. Lat. very freq.).A.Lit.:B.militem neque a moribus neque a fortunā probabat, sed tantum a viribus,
Suet. Caes. 65:tus probatur candore, etc.,
Plin. 12, 14, 32, § 65:mucronem cultri ad buccam,
Petr. 70:terram amaram sive macram,
Plin. 17, 5, 3, § 33:denarios,
id. 33, 9, 46, § 132:pecuniam,
Dig. 46, 3, 39; cf.:sicut probavi ipse,
have learned, proved by experience, Pall. 12, 7, 22:aurum per ignem probatur,
Vulg. 1 Pet. 1, 7:juga boum,
id. Luc. 14, 19.—Trop.:II.tuo ex ingenio mores alienos probas,
judge of, Plaut. Pers. 2, 2, 30; id. Trin. 4, 3, 42:amicitias utilitate,
Ov. P. 2, 3, 8.— So, to test, try, prove, examine the mind or heart:ipsi vos probate,
Vulg. 2 Cor. 13, 5; cf. id. Zach. 13, 9; id. Psa. 138, 1 et saep.—To esteem as good, serviceable, fit, just, etc.; to be satisfied with, to approve a thing (class.; cf.B.comprobare): quis est, qui non probet, qui non laudet?
Cic. Mil. 28, 77:istam rationem laudo vehementer et probo,
id. Fam. 7, 1, 5: Cato ea sentit, quae non probantur in vulgus, id. Par. prooem.; id. Fin. 2, 1, 1:Asia picem Idaeam maxime probat,
Plin. 14, 20, 25, § 128.—With objectclause:Caesar maxime probat coactis navibus mare transire et Pompeium sequi,
Caes. B. C. 1, 29.—In partic. (mil. t. t.), to approve for military service, to recruit, enlist: quo (die) primum probati sunt, Traj. ap. Plin. Ep. 10, 30, 2.—C.To declare any thing well done, to express approbation of, to approve a thing:D.laudant fabrum atque aedes probant,
Plaut. Most. 1, 2, 20:domum,
Cic. Fam. 5, 6, 3:villam,
Liv. 4, 22:petentibus, ut ad opera probanda, anni et sex mensium tempus prorogaretur,
id. 45, 15:plausu probatae puellae,
Juv. 11, 164.—To approve a person, to recognize as fit or worthy:III.ad unum Vercingetorigem probant imperatorem,
Caes. B. G. 7, 63, 6:quā impudentiā est, eumne testem improbabit quem judicem probarit?
Cic. Rosc. Com. 15, 45.—To represent or show a thing to be good, serviceable, fit, right, etc., to make acceptable, to recommend; and: aliquid alicui, to convince one of any thing:B.quos (libros), ut spero, tibi valde probabo,
Cic. Att. 4, 14, 1:officium meum P. Servilio,
id. Verr. 2, 4, 38, § 82:causam alicui,
id. Quint. 30, 92:nostrum officium ac diligentiam,
id. Div. in Caecil. 22, 72:factum suum alicui,
id. Att. 16, 7, 4:omnia facta dictaque mea sanctissimis moribus tuis,
Plin. Ep. 10, 3 (20), 3.—With de:quibus de meo celeri reditu non probabam,
Cic. Att. 16, 7, 4: se alicui, to make one's self acceptable:(Epicurus) multis se probavit,
id. Fin. 2, 25, 81:quā in legatione (Ligarius) et civibus et sociis ita se probavit, ut, etc.,
id. Lig. 1, 2.— Pass.:mihi egregie probata est oratio tua,
has pleased, Cic. Tusc. 4, 4, 8.—In partic., to make a thing credible, to show, prove, demonstrate:C.crimen,
Cic. Fl. 37, 93:his ego judicibus non probabo, C. Verrem contra leges pecunias cepisse?
id. Verr. 2, 1, 4, § 10:causam paucis verbis,
id. Balb. 21, 49:se memorem probare,
grateful, id. Fam. 10, 24, 1:perfacile factu esse illis probat, conata perficere,
Caes. B. G. 1, 3:hoc difficile est probatu,
Cic. Tusc. 5, 1, 1:et patrio pater esse metu probor,
my paternal fear shows that I am your father, Ov. M. 2, 91:sicut Thrasvmachi probat exitus,
Juv. 7, 204.—With se: malo praesens observantiā, indulgentiā, assiduitate memorem me tibi probare, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 1.—To represent, pass off a person for another:A. 1.loquebantur suppositum in ejus locum, quem pro illo probare velles,
Cic. Verr. 2, 5, 30, § 78:quod tu istis lacrumis te probare postulas, Non pluris refert quam, etc.,
Plaut. Ps. 1, 1, 101.—So absol.: forma et aetas ipsast, facile ut pro eunucho probes, pass for one, Ter. Eun. 2, 3, 84.—Hence, prŏbātus, a, um, P. a.Of persons:2.ceterarum homines artium spectati et probati,
Cic. de Or. 1, 27, 124:ingeniosos et opulentos, et aetatis spatio probatos,
id. Top. 19, 73:operum probatissimi artifices,
Col. 11, 1, 6:probatissima femina,
most excellent, Cic. Caecin. 4, 10.—Of things:B.argentum,
Plaut. Pers. 4, 6, 1:probata experimento cultura,
Quint. 10, 2, 2:boleti probatissimi,
Plin. 16, 5, 11, § 31:probatissima palma,
id. 23, 5, 52, § 98:probatissima statua,
id. 34, 8, 19, § 53: probata et exspectata adulescentia, Lucil. ap. Non. 437, 13:moneta,
Vulg. Gen. 23, 16.— -
2 probo
āvī, ātum, āre [ probus ]1) испытывать, пробовать, проверять (munera T; mucronem ad buccam Pt; ignis aurum probat, miseria — fortes viros Sen); о цензорах осматривать ( opera L); воен. производить (о)смотр, инспектировать (p. milites Veg); судить, оценивать ( aliquid aliquā re O или ex aliquā re C)2) одобрять, удовлетворяться, благоприятно отзываться, хвалить (aliquem, aliquid Pl, C etc.)exĭtus acta probat погов. O — исход венчает дело3) признавать, принимать (aliquem imperatorem p. Cs)aliquo non probante H — против чьей-л. воли4) рекомендовать ( libres oratorios alicui C); делать приятным, внушать симпатию (suam operam alicui p. Cs)se p. или pass. probari — нравиться ( Epicurus multis se probavit C)5) ясно представлять, с очевидностью показывать, доказывать (crimen C; res difficilis probatu C)alicui se memorem p. C — оказаться благодарным в отношении кого-л.aliquid pro vero p. C — доказать истинность чего-л.omne vitae suae tempus alicui p. Ap — отдать кому-л. отчёт во всяком мгновении своей жизни
Перевод: с латинского на все языки
со всех языков на латинский- Со всех языков на:
- Латинский
- С латинского на:
- Все языки
- Английский
- Русский